Betonnen gebouw verdwijnt in de omgeving

“Een kolossaal gebouw vinden we niet in dit recreatiegebied passen. Daarom verbergen we het in het landschap. En dat maakt het ook weer heel bijzonder.”

Vitens wint al lange tijd water uit de Veluwse bronnen. Dit grondwater is zo zuiver, dat het rechtstreeks het waterleidingnet ingaat voor huishoudens in onder andere Harderwijk en Ermelo. Deze locatie neemt tevens de watervoorziening over van pompstation Speuld. Hiervoor heeft Vitens een acht kilometer lange watertransportleiding van Harderwijk naar Speuld aangelegd. Omdat in sommige bronnen het ijzer- en mangaangehalte wat verhoogd is, gaat Vitens dit water zuiveren. Het betreft ongeveer een derde van het totaal aantal liters dat wordt opgepompt. De zuivering gebeurt op het waterwinterrein in Harderwijk.

5 miljard liter water
Naast de waterzuiveringsinstallatie wordt gebouwd aan twee enorme waterreservoirs waardoor jaarlijks 5 miljard liter drinkwater stroomt. Jan Bart Hartman is projectmanager bij Vitens. Hij legt uit waarvoor deze reservoirs dienen: “Dit is een recreatiegebied en dat merken we in de zomer aan een hoger drinkwaterverbruik. Om deze pieken op te vangen, moeten wij nu nog alle pompen tegelijk aanzetten. De waterreservoirs stellen ons in staat die fluctuaties in het drinkwaterverbruik beter op te vangen.” De twee reservoirs kunnen ieder 1,25 miljoen liter water bevatten. Het gezuiverde water stroomt straks het reservoir in en wordt daar gemengd met het pure bronwater. Vervolgens wordt het drinkwater gedistribueerd.”

Verborgen in een heuvel
Het gebouw past op een bijzondere manier in de beboste omgeving en is ontworpen door Rooding Architecten. Het wordt opgetrokken in gewapend beton en heeft de vorm van een bolle taart waaruit een punt is gehaald. In deze punt komt een gevel van cortenstaal. Ook de deuren worden met platen van cortenstaal bedekt. De grondkleur van dit materiaal zorgt ervoor dat de gehele gevel aan het zicht onttrokken wordt en als het ware opgaat in het omliggende terrein. Het beton is straks onzichtbaar, want het geheel wordt afgedekt met bosgrond en beplant met grassen en struiken. Zo loopt het gebouw als een heuvel over in de glooiende omgeving. “Een kolossaal gebouw vinden we niet in dit recreatiegebied passen. Daarom verbergen we het in het landschap. En dat maakt het ook weer heel bijzonder.”

Uitdagingen in de bouw
Naast het feit dat het gebouw in de omgeving moet passen, is het ook belangrijk dat het niet gemakkelijk toegankelijk is. Dit is onder andere gerealiseerd doordat de betonnen constructie bijna geheel onder de grond komt te liggen. Daarnaast bevat het gebouw geen ramen. Alleen de koepels van de filterketels steken boven de heuvel uit. Dit geeft het geheel een futuristisch tintje. De bouw brengt heel wat uitdagingen met zich mee. Belangrijk is dat het geheel waterdicht is en een groot gewicht kan dragen. Tenslotte moet het dak een enorm gewicht aan bosgrond dragen. Daarvoor is in de wanden veel wapening aangebracht. Een betonnen grondkerende muur houdt de grond bij de gevel tegen. Vanwege die enorme gronddruk is gekozen voor gietijzeren leidingen in plaats van pvc. Naar verwachting wordt de nieuwbouw medio 2015 opgeleverd.

Fotografie: Hans Barten